Jumat, 25 Februari 2011

Wayang

Dewa-Dewi ing wayang sing metu ing mitologi ing Agama Hindun lan diadapsi ing budaya Jawa:
  1. Sang Hyang Adhama
  2. Sang Hyang Sita
  3. Sang Hyang Nurcahya
  4. Sang Hyang Nurrasa
  5. Sang Hyang Wenang
  6. Sang Hyang Widhi
  7. Sang Hyang Tunggal
  8. Sang Hyang Rancasan
  9. Sang Hyang Ismaya
  10. Sang Hyang Manikmaya
  11. Batara Bayu
  12. Batara Brahma
  13. Batara Candra
  14. Batara Guru
  15. Batara Indra
  16. Batara Kala
  17. Batara Kresna
  18. Batara Kamajaya
  19. Batara Narada
  20. Batara Surya
  21. Batara Wisnu
  22. Batara Yamadipati
  23. Batari Durga
  24. Batara Kuwera
  25. Batara Cingkarabala
  26. Batara Balaupata
  27. Hyang Patuk
  28. Hyang Temboro
Daftar tokoh wayang yang muncul di kisah Wayang Purwa (RA Kosasih)

Ramayana

Tokoh-tokoh Ramayana dalam budaya pewayangan Jawa diambil dan diadaptasi dari mitologi Hindu di India.

Mahabharata

Tokoh-tokoh Mahabharata dalam budaya pewayangan Jawa diambil dan diadaptasi dari mitologi Hindu di India.

Punakawan

Punakawan adalah para pembantu dan pengasuh setia Pandawa. Dalam wayang kulit, punakawan ini paling sering muncul dalam goro-goro, yaitu babak pertujukan yang seringkali berisi lelucon maupun wejangan.

   Versi Jawa Tengah dan Jawa Timur (wayang kulit/wayang orang)

  1. Semar
  2. Gareng
  3. Petruk
  4. Bagong

Versi Banyumas (wayang kulit/wayang orang)

  1. Semarsemorodewo
  2. Garengnolo
  3. Petrukkanthong
  4. Baworcarub

Versi Jawa Barat (wayang golek)

  1. Semar
  2. Cepot atau Astrajingga
  3. Dawala
  4. Gareng

Konco Punakawan

  1. Togog
  2. Bilung
  3. Limbuk
  4. Cangik

Puisi Jawa

Said-Kalijaga, Langit-Donya
sapa kang ndeleng ing walike peteng
kuwi, sapa kang mencep lan krasa landep
ing ati kuwi, sapa kang ngibas-ngibasake kipas
hawane kaya lesus kang nrabas
anggonku napak tilasi: ati
mati, lan nguripi...
napas nepsu sun dadi kedung
kang mayekti ing sebarang werna
wernaning bumi, plung...
kaya swarane kodok kang nyemplung
ing leng-leng, luweng
kang wus dakdeleng, tur peteng
gung....
pedut kaya ndudut rasa, ing dada, marang swara
kang ngaruara ing pandosa
pandosaning donya
donya sun kang wus dakringkes ing pasemon-pasemon
: gurit
kang nyelurit marang kulit
rasa
duh,
wus dakkandut kanti iklas, swarnaning napas
kaya sukma kawekas, uga tilas
kang rinacik ing klaras-klaras kanyatan
jati, kang dadi dumadi
sun isih suwung!
nyengkuyung samubarang kang temlawung
kaya udan kang rinakit langit
dadi kaendahan, uga sengit
mung donga kang bisa dadi lapis-legite ati
kang angucap marang wijil sejati
kang mijil ing lati
hong wilaheng, sun isih aeng!
reronce ati iki saya suwe, saya ngawe-ngawe
marang marga kang durung kajaga
marang ati kang durung ngeli
ing kali-kali...

pantun jawa

Parikan Jawa Dan Pantun Jawa Lucu
Numpak sedhan nganggo blangkon
angkutan umum dadi becax
mbiyen premium saiki pertamax
wong luwe ora kongang ngadeg
Wis suwe ora mangan gudheg
wani mbanting oleh dedeg
ayo mancing golek dheleg
ngadeg jejeg nyungggi klapa
ora kaya ewuhe nyunggi duren
ora bisa ngadeg bukane apa-apa
ning merga lemes saking olehe keluwen

Tuku gabah ning Semarang
Gabah garing sekepelan
Ra Masalah wedhok lanang
Sing penting duwe bolongan
Nyolong waja tekan balongan
olehe ngedol adoh tekan SUMUT
Bolongan aja sembarang bolongan
bolongan kudu sing iso ngemut
Saka balongan nganti tekan sumut
mung saderma golek kuthuk
Bolongan apa tah sing isa ngemut
ya kuwi sing di arani tutuk
jare Durno, bojone jaran
dede kulo, anakke setan
Awan-awan mangan gethuk
bubar mangan kok ngantuk
saben dina sangu rantangan
isine rantang katon methuthuk
Aku pancen bubar mangan
ning ora mangan gethuk
Ono Teklek kejegur kalen…
Tinimbang nggolek mendingan balen…
Pit Abang
Pite mas Mantri
Nek ngesun Kembang
aku ya ngantri
Bude teko nggowo bolu…
Ngakune joko anake telu
mangan jadah, enteke telu
najan simbah, adhi kelasmu
Nang medan ana terminal Amplas
yen udan kebanjiran nggo susuh kodok
lha mosok ora nduwe ide babar blas
apa ide kuwi di monopoli kaum ortodoks
siji loro telu papat
lima enem pitu wolu
biji loro tetep hebat
angger kembang melu ngguyu
Siji loro telu
astane sedheku
mirengake simbah mu
menawa di dangu
mangan bakwan anget-anget
dipangan karo lombok abang
awan-awan kok adus kringet
luwih penak yen di dus i kembang
kembang mlati kembang kenongo
ojo ganti, mengko gelo
dondong opo salak
duku cilik cilik
ngandong opo mbecak
mlaku timik timik
Bekicot nempel katok
Nyocot thok
Ndelok Monas seko Tugu
Ben ra panas jejer aku
Wit Gedang Awoh Pakel
Omong Gampang Nglakoni Angel
wit Pakel kesrempet bis kota
najan angel tetep usaha
Jajah deso milangkori
Gadjahbengko cen ngangeni
Nyangking Ember Kiwo-Tengen
Lungguh Jejer Tombo Kangen
Esuk Nyuling Sore Nyuling, Sulinge Arek Surabaya
Esuk eling Sore eling, sing dieling ra rumangsa
Pithik walik mangan peyek
isih cilik betah melek (hi hi hi… ciblek)